Yunus Emre (1240 Eskişehir – 1321) Anadolu’da yaşamış, şiirlerini Türk diliyle kaleme almış mutasavvıf ve halk şairidir. Yunus Emre’nin hayatı hakkında kesin bilgilerimiz bulunmamaktadır. Bilgilerimiz kimi eserlerinde kendi hakkında yazdıklarına ve menkıbelere dayanmaktadır. Bu menkıbelere göre çiftçilikle geçinen Yunus Emre kıtlık çıkınca Kırşehir’de bulunan Hacı Bektaş Veli’nin yanına gitmeye karar verir; çünkü Hacı Bektaş Veli kapısına gelen kimseyi geri çevirmezdi. Hacı Bektaş Yunus Emre’yi çok sever ve her zaman buğday mı, himmet mi istediğini sorardı. Yunus himmetin karın doyurmayacağını buğday istediğini söyler, buğdayı alır fakat yolda pişman olup geri döner. Himmet istediğini söyler. Hacı Bektaş o anahtarı Taptuk Emre’ye verdiğini söyleyince Yunus Taptuk Emre’nin yanına gider, derviş olur ve kırk yıl boyunca dergaha odun taşır ve bir kere bile eğri odun getirmez, soranlara o kapıdan odunun bile eğrisinin giremeyeceğini söyler. Yunus Emre erenlik mertebesine ulaşmak için her şeyi yapar fakat hiçbir zaman ulaştığını düşünmez. En sonunda dergahtan ayrılır. Dergahtan ayrıyken yaşadıkları sonucunda erenlik mertebesine ulaştığına kani olan Yunus Emre dergaha geri döner, hayatını dergahta kaybettiği rivayet edilir.
Yunus Emre’nin duygu ve düşünce alemini hazırlayan kültürün kaynağında İslam imanı vardır. Bu iman dünyanın üç kıtasında tecrübe görmüş ve her yeni nesle zeka ve irfan mirasları bırakmış bir milletin bağrında, kendi öz çevresini bulmuştur. Yunus Emre insan olan herkese karşı; fakir zengin, Hristiyan Müslüman ayrımı yapmayan, engin sevgiyle bağlıdır. Ondaki insan sevgisi, insanda Allah’tan bir parça, ondan gelip bedenlenmiş bir cevher bulunduğunu bilmesindendir. Yunus işte bu parçanın bütününe yani Allah’a aşıktır. O’nu gönlünde bilmenin heyecanıyla vurgundur. Yeryüzünde bir ömür boyu vatanından uzak kalmış bir insan hüznüyle Yunus’un Allah diyarına karşı sonsuz hasret duyması da bundandır. Yunus Emre’nin birçok eseri vardır. En önemli eserlerinden biri Risaletü’n-Nushiyye ve Divan’dır.
Hazırlayan
Iğdır Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğrencisi
Büşra UYGURLU
Kaynak
Eski Türk Edebiyatı Tarihi - Ahmet Atilla ŞENTÜRK